Hjå Vamp møter naturmystikken og det overjordiske det enkle, jordiske i eit klangmangfold av toner, melodi og instrument. Den siste sundagskvelden i juli braka menneskje og natur saman i ein kakofoni av kaos og vatn. Vamp har ifølgje lydmannen deira berre brote av ein einaste konsert dei siste fem åra. Men har naturen ytst ved havet her i Vest-Agder overtaket på oss små menneskje likevel?
Av Margaretha Krug Aase
Sundag 28.7 2019 stod publikumsfavorittane Vamp på konsertplakaten til idylliske Lindesnes fyr. Etter ei rekordvarm veke med draumever, hadde hundrevis av solvarme og nøgde menneskje kjøpt billett til ein kveld dei håpa kom til å vere full av lyriske låtar og musikalsk magi. Med konserten satt til fyret ytst i havgapet heilt på Noreg sin sørlegaste spiss, låg forventninga til kvelden og vibrerte som ei spent tone under ein uendeleg himmel som strakk seg over havet med tunge, grå skyar av truande torevêr.
Vamp sin musikk spenner seg frå dei mest nedstrippa, rolege og enkle visesongane, til dei mest kraftige symfoniske komposisjonane som kan ta pusten frå ein. Dei har eksistert i nærare 30 år, og har ei særeigen nerve som har vibrert inst i kjernen hjå bandet heilt frå starten i 1990. Om denne kjernen finst inneslutta i kroppen til den einaste av dei opphavlege medlemmane som framleis er med i bandet: Øyvind Staveland, eller om ho berre finst som ei skjør tone gøymd i samspelet mellom lyrikk og melodi som på eit eller anna magisk vis berre «er» i Vamp, er ikkje godt å seie. Men at ho er der – det er det ingen tvil om. Vamp treff ei allmenn, menneskeleg nerve som finst i oss alle. Tekstane skildrar kvardagslege, gjenkjennelege hendingar som alle kjenner til, men forkler dei i ei lyrisk språkdrakt og fengande melodiar som festar seg i sjela. Dei syng om kvardag og lengslar, kjærleik og sorg. Frå den uendeleg vakre «Tir Na Noir» til mektige «Månemannen», har Vamp med draum og dramatikk teke sin plass blant Noreg sine nasjonalskattar.
Og settinga denne sundagskvelden kunne heller ikkje vore meir dramatisk.
Minutt før konserten braka det laus. Lyn flerra himmelen, torevêret drønna over publikum som satt på klappstolar framfor scena. Dette var ikkje yr, det var ikkje lett duskregn ein varm ettermiddag i juli, det var ikkje «Så blå, blå himmel» som vokalist Jan Toft seinare song frå scena; det var opptakta til full storm i korte, sinna kast. Eigentleg burde ein jo ha visst det på førehand. Det er sumar, det er juli, det er Noreg. Det betyr berre ein ting: vêr. Og mykje av det.
Trass i krafta i fyrste regnbøye, høyrtest det spreidd lått blant publikum. Folk smilte og lo medan dei krøkte seg saman for å skjerme seg frå vinden og regnkasta som best dei kunne. Bandet stakk så vidt hovuda ut på scena, kleda klistra til våte kroppar. Dei tok bilete av publikum, av stormen, av uvêret som herja med paraplyar, lydtelt og menneskje. I fleire minutt auste det ned. Regndropane flaug sidelengs, greip tak i regnjakker og ponchoar. Det tok berre eit par sekund før stakkarane i vanleg tøy var gjennomvåte til skinnet.
«Kjem dei til å spele?» var det store, usynlege spørsmålet som hang over staden. Kan det verte konsert av det her – når vêrgudane kastar det dei har av ammunisjon mot den vesle scena i havgapet? Men til publikum si store glede: Det såg ut til å betre seg. Etter litt venting dunka ein frå crewet i mikrofonen og sa dei berre skulle tørke litt, så skulle dei sette i gong. Lindesnes fyr har vore ute i hardt vêr før.
Klokka 18:26 gjekk Vamp på scena, og magien kunne byrje.
Instrument, kablar og utstyr er fulle av regnvatn,» sa vokalist Jan Toft, men «me vil gjere eit forsøk likevel». Fyrste songen var ein heilt ny låt om heimstaden deira Haugesund. Desse musikarane veit kva dei gjer, for trass i torevêr, vatn og lyn, lét det vent, lint og vakkert i stormvêret. Sjølv ikkje torebraka overdøyver magien i melodiane til Vamp.
Vamp er sett saman av seks musikarar, nokre ganske ferske, andre er gamle travarar som har vore medlemmar tidlegare. Ein av desse er vokalist Jan Toft, som fram til 1998 var med frå byrjinga. No er han tilbake, og det kunne publikum på Lindesnes fyr nyte godt av i kveld. Han såg ut til å gjere seg lite av stormen der han leia tilhøyrarane gjennom sumarlåt etter sumarlåt. Sidan 1991 har Vamp samarbeidd med lyrikar Kolbein Falkeid, og her ligg nok mykje av forklaringa på den særeigne, enkle, men samtidig intrikate poetiske framstillinga av sjølve livet.
Perkusjonist Odin Staveland (som har vore med heilt frå albumet «Siste stikk» frå 2004) tørka av trommene sine mellom kvar song, og stemde sjølv i med «Og det var sommar» medan vêret slo over i ausregn igjen. Det auka på, og publikum drukna nesten etter nokre få minutt i vassrette regnbøyer. Det var tydeleg at bandet forventa ei litt anna setting enn de fekk denne kvelden, for på setlista kom songar om sumar og sol på rad og rekkje. Frå «Juli» via den heilt nye «Rosa» kom strofe på strofe om «så blå, blå himmel» og Hansemann med «himlen blå og skyar små».
At båe lyd og utstyr framleis heldt stand, var eit mirakel. Då dei tok til med klassikaren «13 humler», kunne ein nesten ikkje anna enn å le av ironien i det heile. På Lindesnes hadde nok alle humlene søkt ly for lenge sidan, og ein skulle eigentleg kanskje mest ynskje at ein satt tørr på trappa heime i eit Noregsglas sjølv.
Då dei var rundt sju songar ut i settet, vart det tydeleg at dette ikkje var eit forbigåande bøyevêr. Nesten halvvegs i konserten hadde lydmannen måtte sjå seg nøydd til å kle inne alt av utstyr, og engasjerte tilfeldig forbipasserande publikum til å hjelpe å halde fast telt og klede.
Då bakteppet på scena flerrar i to og vatnet auste inn over piano, forsterkarar og sensitivt utstyr på scena, skjøna alle at det var over. Tilhøyrarane drog med seg det dei kunne av klissblaute eigendelar, og bilane korka seg saman i eit saleg parkeringskaos oppetter heile vegen frå fyret. Det var synd publikum ikkje får oppleve meir av dei vare tonane i det kritikarroste samspelet frå kvalitetsbandet. Pappkrus flau i vinden. Vindaugsviskarane gjekk for full maskin på kvar einaste bil. Himmelen strakk seg grå og tung over eit mørknande Sørland. I kveld måtte diverre Vamp sjå seg slegne av stormen. Me kan ikkje anna enn å håpe dei trassar vêret og kjem attende neste gong.
artistfoto.no 